Fréttir

Á heimasíðu ASÍ í gær var fjallað um starfsendurhæfingu hjá VIRK í samhengi við ummæli forstjóra TR um hægari fjölgun öryrkja undanfarin ár.  Þar segir m.a.: "Aðilar vinnumarkaðarins hafa á undanförnum þremur árum unnið að uppbyggingu á starfsendurhæfingarþjónustu um allt land með stofnun og rekstri VIRK – Starfsendurhæfingarsjóðs. Eitt af höfuðmarkmiðum sjóðsins er að draga markvisst úr líkum á því að launafólk hverfi af vinnumarkaði vegna varanlegrar örorku með aukinni virkni, eflingu starfsendurhæfingar og öðrum úrræðum. Nú starfa um 30 sérhæfðir ráðgjafar í starfsendurhæfinguhjá stéttarfélögum um allt land og hafa þeir veitt 2100 einstaklingum ráðgjöf og þjónustu. Einstaklingum sem hafa þurft aðstoð við að komast aftur á vinnumarkaðinn eftir veikindi eða slys. Þjónustan er opin fyrir alla þá sem búa við skerta vinnugetu og stefna að aukinni þátttöku á vinnumarkaði og er notendum að kostnaðarlausu. Þjónustan er víðtæk og er hún veitt í samstarfi við fagaðila um allt land. Af þessum 2100 einstaklingum hafa um 600 nú lokið þjónustu og stærstur hluti þeirra hefur náð fullri vinnufærni og eru þátttakendur á vinnumarkaði í dag. Þessi þjónusta hefur fram að þessu eingöngu verið fjármögnuð af atvinnulífinu og hefur hún skilað miklum árangri bæði fyrir þá sem hennar njóta og fyrir samfélagið í heild sinni. Það er því áhugavert að skoða þessa miklu uppbyggingu í þjónustu á sviði starfsendurhæfingar í samhengi við þá staðreynd að dregið hefur verulega úr nýgengi örorku bæði hjá Tryggingastofnun ríkisins og hjá mörgum lífeyrissjóðum.

Ráðgjafar í starfsendurhæfingu hjá stéttarfélögum víðs vegar um landið eru orðnir tuttugu og átta. Þeir starfa á grundvelli samninga sem VIRK, Starfsendurhæfingarsjóður hefur gert við stéttarfélögin. Ásókn í þjónustu ráðgjafanna hefur aukist jafnt og þétt undanfarna mánuði og bætast nýir ráðgjafar stöðugt í hópinn. Starf ráðgjafa í starfsendurhæfingu er í senn fjölbreytt, krefjandi og gefandi. Hlutverk þeirra er að aðstoða einstaklinga við að endurheimta og/eða viðhalda og efla starfsgetu og starfshæfni. Áherslan er alltaf lögð á að viðhalda vinnusambandi einstaklingsins og að huga að hvaða leiðir eru færar til þess. Ef ráðningarsamband er ekki til staðar miðar starf ráðgjafa að því að hjálpa einstaklingnum við að fjarlægja hindranir gegn atvinnuþátttöku og auðvelda honum að komast aftur í vinnu í kjölfar veikinda eða slysa.

,,Það var hræðileg lífsreynsla að missa vinnuna og ég brotnaði alveg niður. Ég hef aldrei áður lent í því að vera sagt upp. Ráðgjafi Starfsendurhæfingarsjóðs, eða VIRK, stappaði hins vegar í mig stálinu og kenndi mér hvernig ég gæti sjálf byggt mig upp og horft á það jákvæða í lífinu í stað þess að einblína á neikvæðu atriðin.“ Þetta segir Lovísa Guðnadóttir sem í desember 2009 fékk uppsagnarbréf frá Bónus í Hveragerði ásamt annarri starfskonu. ,,Ég hafði starfað hjá Bónus í Hveragerði og á Selfossi  í samtals 5 ár. Við vorum báðar með mestu starfsreynsluna en skýringin sem við fengum á uppsögninni var sú að búðin bæri okkur ekki.“

Streita vegna vinnu er algeng orsök heilsubrests hjá starfsmönnum og getur hún haft víðtæk áhrif á starfsmenn og vinnustaðinn allan.  Í efnahagsþrenginum fjölgar streituvöldum í umhverfi okkar, margir glíma við fjárhagsáhyggjur og aðra erfiðleika sem geta gert þeim erfiðara fyrir að takast á við álag í vinnu.    Atvinnurekendur geta á margan hátt haft áhrif á streitu innan sinna fyrirtækja, svo sem með góðu skipulagi, hvetjandi umhverfi, opnum samskiptum, hæfilegu vinnuálagi og auknum áhrifum starfsmanna á störf sín.  Starfsmenn sem upplifa mikla streitu í starfi ættu þó ekki að sitja og bíða eftir að stjórnendur breyti vinnufyrirkomulaginu.  Hver og einn getur tekið ábyrgð á eigin heilsu og til þess eru ýmsar leiðir:

Í kjarasamningum aðildarsamtaka ASÍ og SA, sem undirritaður var 5. maí 2011, er sérstaklega kveðið á um veikindi og starfsendurhæfingu og aðkomu launþega- og vinnuveitendasamtaka að stýrihópi á vegum VIRK. Í samningnum segir að samningsaðilar einsetji sér að endurskoða uppbyggingu á fyrirbyggjandi heilbrigðisþjónustu og vinnuvernd.

Hægt er að grípa til margvíslegra ráðstafana til að efla geðheilsu, koma í veg fyrir streitu og létta lund starfsmanna. Langtímaáhrif nást aðeins með víðtækri heilsueflingu. Samtvinna þarf og samhæfa margs konar ráðleggingar, bæði gagnvart einstaklingum og fyrirtækinu í heild, til að viðhalda geðheilsu starfsmanna. Það ræðst af þörfum og aðstæðum innan hvers fyrirtækis hvert eftirtalinna ráða er hægt að nýta, ein sér eða með öðrum. Það er ekki nóg að breyta hegðun einstakra starfsmanna eingöngu. Fyrirtækið þarf að beina sjónum að innra skipulagi til að komast fyrir streituvaldinn í vinnuumhverfinu sem hefur áhrif á vinnuskipulagið, vinnuánægju, hvatningu, og framleiðni.

,,Ég hef alltaf verið glöð og sterk en eftir að hafa verið frá vinnu um tveggja ára skeið vegna veikinda var ég orðin full kvíða og efins um að nokkur myndi vilja ráða mig til þeirra starfa sem ég er menntuð til. Ráðgjafi á vegum Starfsendurhæfingarsjóðs leiddi mig hins vegar aftur út á vinnumarkaðinn,“ segir Þóra Sif Sigurðardóttir íþrótta- og heilsufræðingur.

Ársrit VIRK 2011 um starfsendurhæfingu er komið út.  Ritið inniheldur bæði upplýsingar um starfsemi VIRK auk fjölda greina, viðtala og ýmiss konar fróðleik um starfsendurhæfingu og endurkomu til vinnu eftir veikindi og slys.  Rafræna útgáfu af ritinu er að finna hér.  Einnig er hægt að nálgast ritið á skrifstofu VIRK í Sætúni 1 í Reykjavík eða fá það sent með því að senda póst á virk@virk.is.  

Ráðstefna VIRK „Vinnum saman“ sem haldin var á Grand hótel miðvikudaginn 13. apríl sl. var fjölsótt og vel heppnuð.   Ráðstefnan var sérstaklega ætluð fagfólki  í starfsendurhæfingu.  Tæplega 200 manns skráðu sig á ráðstefnuna sem sýnir mikinn áhuga ólíkra faghópa á starfsendurhæfingu hér á landi.  Erindin voru fjölbreytt þar sem kynntar voru bæði nýjungar og áhugaverðar rannsóknir á þessu sviði.   Glærur allra fyrirlesara er hægt að skoða hér á heimasíðu VIRK á síðunni Kynningarefni.  Einnig er hægt að skoða myndir frá ráðstefnunni  hér.  VIRK vill þakka öllum þátttakendum fyrir komuna og skemmtilegan dag. 

Ársfundur VIRK  var haldinn þriðjudaginn 12. apríl sl.  Á fundinum voru haldin tvö erindi auk hefðbundinna dagskrárliða á ársfundi.  Tvær breytingar voru samþykktar á skipulagsskrá þar á meðal var nafni sjóðsins breytt úr "Starfsendurhæfingarsjóður" í "VIRK – Starfsendurhæfingarsjóður".  Tveir nýir aðilar komu inn sem aðalmenn í stjórn VIRK, þeir Stefán Einar Stefánsson sem fulltrúi ASÍ og Hallur Páll Jónsson sem fulltrúi Reykjavíkurborgar og Samtaka sveitarfélaga.  Sjá nánari upplýsingar um skipun stjórnar hér.